Uluslararası aktörler, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın etkisiyle oluşan enerji krizinde yeni bir sorunla karşılaşmamak için Yemen'de çatışmaların alevlenmesini istemiyor.
Yemen'deki taraflara 1 Ekim'de "ateşkesin 6 ay daha uzatılması ve kapsamının genişletilmesi" teklifiyle giden Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, ne yazık ki istediği sonucu alamadı.
Yemen hükümeti Grundberg'in teklifine olumlu yaklaşırken, İran destekli Husilerin müzakere heyeti ise "Geçen 6 ay boyunca, insani konuların öncelikli olarak ele alınması için herhangi bir ciddiyet göremediklerini" ifade ederek uzlaşı sürecinin sekteye uğradığı açıklamasını yaptı.
Böylelikle Yemen hükümeti ile Husilerin daha önce kabul ettiği metne göre 2 Ekim'de yerel saatle 19.00'da ateşkes sona erdi ve çok geçmeden Marib, Taiz ve diğer bazı bölgelerdeki cephelerde hükümet güçleri ile Husiler arasında şiddetli çatışmalar çıktı.
- Taraflar barışın tadını aldı
Askeri ve stratejik ilişkiler konusunda uzman ve araştırmacı Ali ez-Zeheb, tarafların barışa olan ihtiyacından dolayı, büyük olasılıkla ateşkesin yeniden ilan edileceğini söyledi.
"Taraflar son 6 ayda barışın tadını aldı ve savaşarak daha fazla kazanç elde edemeyeceklerinin farkındalar." diyen Zeheb, sahada halihazırda ateşkes sona ermiş olmasına rağmen sükunetin hakim olduğunu belirterek, bunun da devam edeceği yönünde işaretler bulunduğunu kaydetti.
Zeheb, Husilerin halihazırda, "Sana Havalimanı için yeni uçuş noktalarının açılması ve kontrolleri altındaki bölgelerdeki memurların maaşlarının meşru hükümetin hazinesinden ödenmesi" başta olmak üzere diğer taleplerinin yerine getirilmesi için konumlarını sağlama almaya çalıştığını dile getirdi.
- Uluslararası camianın çıkarı, ateşkesin uzatılmasından yana
Yemenli gazeteci Abdullah el-Yusufi de uluslararası aktörlerin istekleri bu yönde olduğu için ateşkesin devam edeceğini belirterek, şunları kaydetti:
"Uluslararası camia, Rusya-Ukrayna Savaşı ile meşgul olduğundan Yemen'de ateşkes istiyor. ABD, İngiltere ve AB ülkeleri, Suudi Arabistan'daki enerji kaynaklarının tehlikeye girmemesi için şu dönemde Yemen'de çatışmaların şiddetlenmesini istemiyor."
Yusufi, uluslararası güçlerin, Yemen'de ateşkese ihtiyacı olduğunu bildiğinden ötürü şartlarını kabul ettirmek için direten Husileri razı edecek bir mekanizma uyarınca memur maaşlarının ödenmesini de içerecek bir anlaşma formülü üzerinde çalıştığını ifade etti.
- Husileri ikna etme çalışmaları devam ediyor
Ateşkes sona erse de BM ile uluslararası arenada Yemen'deki sürecin uzatılmasına yönelik çalışmalar devam etti.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, 3 Ekim'de yaptığı açıklamada, müzakerelerin devam ettiğini ve Grundberg'in Yemenli tarafların kabul edebileceği seçenekler üzerinde çalışmayı sürdürdüğünü belirtti.
Dujarric, Yemenli tarafları, sükuneti korumaya, provokatif ya da şiddeti tırmandırabilecek eylemlerden kaçınmaya ve müzakere sürecine yoğunlaşmaya çağırdı.
Carnegie Orta Doğu Merkezi'nde araştırmacı Ahmed Naci de ateşkesin yenilenmesi için Husilerle temasların süreceğini söyledi.
Uluslararası aktörlerin enerji piyasalarını korumak için çatışmaların yeniden alevlenmesinin önüne geçmek isteyeceğini ve bu bağlamda BM'nin Husiler ve İranlılara baskı yaptığını kaydeden Naci, bu çalışmaların başarısız olması durumunda ise ülkenin şiddetli çatışmalara gebe olduğu öngörüsünde bulundu.
(AA)
Emra Can YILDIRIM