Sisi, ilk kez 21 Nisan'da gazetecilere yaptığı bir açıklamada "ülkede siyasi diyalog başlatma niyetinde olduğunu" ifade etti.
Cumhurbaşkanı Sisi'nin bu "diyalog" açıklaması af kararlarını da beraberinde getirdi. Diyalog açıklamasından sonra aralarında siyasi mahkumlar, ihtiyati tutuklular, gazeteciler ve muhalifler olmak üzere pek çok kişi hakkında af çıktı.
Sisi'nin söz konusu açıklamayı yaptığı nisan ayından bugüne kadar serbest bırakılan tutuklu ve hükümlü sayısı 163'e ulaştı.
Mısır yasalarına göre, Cumhuriyet Savcısı tutukluları serbest bırakma yetkisine sahipken, Cumhurbaşkanı'nın da haklarında kesin hüküm verilerek mahkum edilenler için cezanın tamamını veya bir kısmını affetme hakkı bulunuyor.
- Toplantılar 3 eksende yürütülüyor
Sisi'nin ilan ettiği ve Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) dışındaki tüm kesimleri kapsayan ulusal diyalog sürecinin ilk toplantısı 5 Temmuz'da Kahire'de yapıldı.
Diyalog sürecini yöneten Mütevelli Heyeti'nden 4 Ağustos'ta yapılan açıklamada, siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda 15 alt komitenin kurulduğu bildirildi.
Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti üyelerinin katılımıyla Cumhurbaşkanlığına bağlı Kahire'deki akademide yapılan dördüncü toplantıda, uzun tartışmaların ardından komiteler ve burada ele alınacak konuların sınıflandırıldığı duyuruldu.
Toplantılar siyasi, sosyal ve ekonomik olmak üzere 3 alanda yürütülüyor. Siyasi komitenin başta "insan hakları ve genel özgürlükler" olmak üzere 3 alt komiteden, sosyal komitenin de eğitim ve aile gibi konularla ilgili 5 alt komiteden oluşacağı belirtilirken, ekonomi komitesinin ise başta "enflasyon, yüksek fiyatlar ve sosyal adalet" olmak üzere 7 alt komite içerdiği kaydedildi.
- Bir sonraki oturum 27 Ağustos'ta
Mütevelli Heyeti'nin açıklamasında, komitelerin raportörlerinin belirlenmesinde gerekli dengelerin dikkate alınacağı ve bir sonraki oturumun 27 Ağustos'ta yapılacağı bildirildi.
Ulusal Diyalog Teknik Sekreterliği Başkanı Mahmud Fevzi de toplantının ardından televizyonda yaptığı açıklamada, bir sonraki oturumun ve komitelerin raportörlerinin belirlenmesine ilişkin anlaşmanın tamamlanmasının ardından diyalog oturumlarının başlayacağını belirtti.
Fevzi, oturumların halka açık konferanslar şeklinde olmayacağını, kurumsal şekilde yürütüleceğini, konuların herkese açık komiteler aracılığıyla tartışılacağını ifade etti.
Diyaloğun Anayasa'yı değiştirecek sonuçlara yol açacağına ihtimal vermeyen Fevzi, müzakerelerin Cumhurbaşkanı Sisi tarafından talep edilen ulusal eylem öncelikleri etrafında döndüğünü dile getirdi.
- 15 bin sayfa öneri
Diyalog komitesinin temmuz ayından bu yana gerçekleştirilen kapalı oturum toplantılarında, Mütevelli Heyeti'ne ulaşan 15 bin sayfalık önerilerin tasnifine öncelik verildi. Siyasi, sosyal ve ekonomik alanda 3 ana eksendeki 15 alt komite de bu önerilerin değerlendirilmesi sonucu oluşturuldu.
Sisi yönetimindeki ilk ulusal diyalog, siyasi, sosyal ve ekonomik alanda yeni mevzuatlar getirme veya mevcut olanı değiştirme teklifleri üzerinde ilerliyor.
Bu kapsamda ele alınan konular; siyasi alanda "gösteri, ihtiyati hapis, parti ve seçim", sosyal alanda "aile ve eğitim", ekonomik alanda "yatırımları canlandırmak için destekleyici reformlar" dosyalarını içeriyor.
- Toplantı kararları Cumhurbaşkanı ve Meclise sunulacak
Komite toplantılarında, diyalog sürecinde çeşitli konularda yeni mevzuatlar geliştirilmesi, var olanlarda değişiklik ya da hükümete öneriler getirilmesi bekleniyor.
Henüz bir takvim belirlenmeyen komite toplantılarının çıktıları, Cumhurbaşkanı'na iletilecek, oradan da tartışılarak yasalaşması için Meclisin alt ve üst kanatlarına sunulacak.
- Olası düzenlemeler
Toplantılarda ele alınacak, mevzuat haline getirilecek, yasalaşacak konular arasında "ihtiyati hapis kararları, siyasi partiler, seçim, yerel yönetimler, siyasi haklar ve insan hakları" gibi başlıkların yer alması bekleniyor.
Bunların yanı sıra eğitim ve aileyle ilgili meseleler, ekonomik konularda da yenilikler bekleniyor.
Ayrıca işçi sendikaları da iş kanunlarında değişiklik talep ederken, adil ücret dağılımı, iş güvenliği, sosyal güvencelerle alakalı düzenlemeler yapılmasını istiyor.
- Çoğu dosyanın onaylanacağı öngörülüyor
Mısırlı siyasi analist ve akademisyen Hayri Ömer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, diyalog sürecinde ele alınacak konuları değerlendirdi.
Siyasi tutukluların serbest bırakılmasına değinen Ömer, af konusunun diyalog öncesi meyvelerini verdiğini, af komitesinin halihazırda bunu yaptığını ve bu durumun diyalog sürecinin ilerlemesine katkı sağladığını belirtti.
Ömer, şu an ulusal diyaloğun temel görevinin, ulusal düzeyde tartışmalı meseleler ve bu meselelerin ele alınarak düzenlenmesi ayrıca yasa tasarılarına dönüştürülmesi olduğunu söyledi.
Komitelerin gündemlerinin, genel politikayla ilgili olduğunu ifade eden Ömer, mevcut göstergelere göre herkesin ortak alanları olduğunu ve Meclis aracılığıyla çözüme kavuşturulabileceğini kaydetti.
Çoğu dosyanın onaylanacağını öngören Ömer, "seçim, parti, gösteri kanunu ile ihtiyati hapis, aile hukuku, ekonomik reformlar" başlığının yasa tasarılarının başını çekeceğini ve oturumlara katılanlar ile Meclis için kabul gören ve onaylanan konular olacağını dile getirdi.
Ömer ayrıca, bu öncelikli ve uzlaşı sağlanan konuların birçoğunun yasalaşmasının uzun sürmeyeceğini ancak aile hukuku gibi bazılarının Meclisin 2 aylık tatilinin sona ermesini bekleyebileceğini belirtti.
(AA)
Emra Can YILDIRIM