Tunus ve Uluslararası Para Fonundan (IMF) son dönemde gelen olumlu açıklamalar, taraflar arasında yaklaşık 1,5 yıldır devam eden kredi görüşmelerinde sona yaklaşıldığını gösteriyor.
IMF ile Tunus hükümeti arasında kredi anlaşmasına yönelik gayriresmi görüşmeler Mayıs 2021’de başladı. Taraflar Temmuz 2022'den beri de resmi görüşmeler yürütüyor.
IMF tarafı, anlaşma için Tunus’tan vergi adaletini sağlaması, yüksek kamu harcamalarında kısıtlamaya gitmesini ve genele açık sübvanse sistemi yerine yoksullara aktarım yoluyla kamu maliyesindeki dengesizliği çözmesini bekliyor.
Tunus Genel İşçi Sendikası (TGİS) ile maaş artışında anlaşmaya varan ve ekonomide bir dizi reformu hayata geçirmeye çalışan Tunus hükümeti, IMF’den 4 milyar dolar kredi almayı planlıyor.
Tunus'ta kredinin onaylanmasının yakın olduğu görüşü hakim. Tunus tarafını temsilen eylül sonunda açıklamada bulunan Merkez Bankası Başkanı Mervan Abbasi, “IMF ile görüşmelerimiz devam ediyor, gelecek haftalarda anlaşmaya varmayı umuyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
IMF Başkanı Kristalina Georgieva da 4 Ekim’de Suudi Arabistan ziyaretinde yaptığı açıklamada, Tunus ile müzakerelerin devam ettiğini, ileriki günler veya haftalar içinde kredi anlaşmasının imzalanabileceğini duyurmuştu.
Tunus hükümetinden geçen hafta yapılan açıklamada da Japonya, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin Tunus büyükelçilerinin IMF görüşmelerinde Tunus’a desteklerini teyit ettikleri belirtilmişti.
- Ülkede son on yıldır ekonomik kriz hakim
Tunus'ta son on yıldır devam eden siyasi istikrarsızlığın körüklediği ekonomik kriz, Kovid-19 salgını ve Ukrayna’daki savaş ile derinleşerek devam ediyor.
IMF ile yapılacak kredi anlaşmasıyla ekonomik krizi geçici de olsa yatıştırmaya çalışan hükümet, anlaşmanın bir an önce sağlanması için gayret sarf ediyor.
Tunus ile IMF arasındaki kredi görüşmelerini AA muhabirine değerlendiren ekonomist Rıza Kavia, "Tarafların yaptığı son açıklamalara göre IMF ile devam eden görüşmelerde ilerleme sağlandığı açıkça görülüyor. Uzun sürmesine ve birçok eleştiriye rağmen Tunus’un ekonomik krizden çıkabilmesi için iki taraf da kredi anlaşmasının bir an önce imzalanması eğiliminde." ifadelerinde bulundu.
- IMF’den alınacak kredi bütçe açığını karşılıyor
Anlaşmanın ardından sağlanacak kredinin bütçedeki açığı kapatmaya yeteceğine dikkati çeken Kavia, "Özellikle TGİS ile çalışanların ücret artışlarında anlaşmaya varılması, sübvansiyonların azaltılması ve akaryakıt fiyatlarına bu yıl 4 defa zam yapılması Tunus hükümetinin ekonomik reformu uygulamaya kararlı olduğunu gösterdi. Hükümetin erken emeklilik ile kamudaki işçi sayısını azaltmaya yönelik adımları da ilerleyen süreçte atacağını düşünüyorum." diye konuştu.
IMF ile kredi anlaşmasının imzalanmasının ardından uluslararası kredi sağlayan diğer kurumların da Tunus’a kredi verebileceğine inandığını belirten Kavia, sözlerini şöyle sürdürdü:
"IMF’nin talepleri doğrultusunda kademeli olarak sübvansiyonlar kaldırılmaya devam ederse bunun, satın alma gücü düşmeye başlayan halka yansıması çok olumsuz olacak. Özellikle akaryakıtta sübvansiyonların kaldırılması sanayi, ulaşım, tarım ve diğer sektörleri etkileyeceği için enflasyon kaçınılmaz bir şekilde yükselecek. Bu yüzden 2023'te Tunus’ta fiyatlarda önemli bir artış olması bekleniyor."
- Ücret artışları sübvansiyonların kaldırılmasına yetecek düzeyde değil
Tunus Üniversitesinde ekonomi dersleri veren akademisyen Rıda eş-Şekendali de IMF ile Tunus hükümetinin anlaşmaya yakın olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Şekendali, Tunus hükümetinin IMF’nin talepleri doğrultusunda ekonomik reformları uyguladığını belirterek, "IMF kredisi, dünyanın çeşitli ülkelerinde uluslararası ekonomik kriz ve enflasyonun yükselmesi durumunda sağlanıyor. IMF’nin Tunus’a sağlayacağı krediyle sübvansiyonların tamamen kaldırılabileceğini düşünmüyorum. TGİS ile yapılan anlaşmada verilen ücret artışı sübvansiyonların kaldırılmasına yetecek düzeyde değil." ifadelerinde bulundu.
Şekendali, petrol fiyatları arttıkça ekonomik krizin devam edeceğine dikkat çekerek, "Rusya ile Ukrayna savaşı durmadıkça dünya petrol fiyatları artmaya devam edecek, bu durumda IMF’den alınan borcu hangi vergiyle ödeyeceğiz. Tunus’un önemli ticari ortaklarından Avrupa Birliği ülkelerinin ekonomileri de savaştan dolayı durgunluk içinde. Bu şekilde devam ederse Tunus’taki ekonomik krizin sona ermesi mümkün değil." ifadelerini kullandı.
(AA)
Emra Can YILDIRIM