Osteoartrit, aslında olarak eklem kıkırdağı, bunun yanı sıra bağları ve altındaki kemiği de etkileyen dejeneratif bir eklem rahatsızlığıdır. Bu yapılardaki bozulma zamanla ağrı ve eklem hareketlerinde kısıtlanmaya neden olabilmektedir. Önceden yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak düşünülürken, son dönemde eklem yapısı, genetik, mekanik güçler ve diğer diz içi bağ hasarları gibi bir çok faktörün etkileşimi ile oluştuğu düşünülmektedir.
Osteoartrit Riski Taşıyanlar
Osteoartrit en sık görülen eklem rahatsızlığıdır. Gelişmekte olan ülkelerde engelliliğe en sık neden olan on durumlardan biridir. Yaşlanma ile bağlıdır ve 40 yaşından sonra kendini gösterebilir. Özellikle diz ve eller olmak üzere, eklemlerde meydana gelen osteoartrit kadınlarda daha yaygın ve ağrılıdır. Kadınlar özellikle menopozdan sonra daha çok risk altındadırlar. Hormonların kıkırdak doku üzerine olumlu etki yaptığına dair çalışmalar vardır. Ağrılı eklemler genellikle hava koşullarına karşı hassastır.
Yağmurdan önce olduğu gibi, ısı azalmaları ve atmosfer basıncının düşmesi kişinin ağrı eşiğini azalttığı için hastaların ağrılarının şiddetinin artmasına neden olabilir. Bu da, osteoartritli kişilerin yağmuru nasıl tahmin ettiğini ve eklem ağrılarının neden nem ile bağlantılı olduğunu açıklamaktadır.
- 60 yaş üzeri olanlar
- Aşırı kilosu kişiler
- Eklem hastalığı olanlar
- Eklemin etkilendiği yaralanmaları olanlar
- Ekleme yönelik cerrahi müdahalesi olanlar
- Doğumsal eklem hastalıkları olanlar
- Mesleki olarak eklemlerini aşırı ve uzun süre zorlayanlar.
Osteoartrit Belirtileri
Osteoartritle ilgili olarak en sık rastlanan bazı belirtiler şunlardır:
- Bir yada iki eklemde ağrı ve sertlik
- Hareket sırasında eklemin kıtırdaması,
- Eklemin genişlemesi, deforme olması,
- şişlik,
Osteoartrit herhangi bir eklemde oluşabilse de bazı eklemlerin hastalıktan etkilenmeye daha yatkın oldukları bilinmektedir. Boyun, bel, kalça, el parmakları, diz ve ayak parmakları osteoartritten en çok etkilenen eklemlerdir.
Osteoartrit Tanısı
Osteoartrit tanısı klinik ve radyolojik testlere dayanır. Osteoartrit hastalığını düşündüren belirtileri olan hastanın, konunun uzmanı doktor tarafından şikayeti dinlenir, kas iskelet sistemi muayenesi yapılarak, sorunlu eklemin radyolojik incelemesi ve gerekli laboratuvar testleri uygulanarak eklem sorununun osteoartritten mi yoksa başka bir sebebe mi bağlı olduğu araştırılır. Bu incelemeler ile kesin tanı konulamıyor ise veya ekleminizde osteoartrit yanında eşlik eden başkaca bir sorunun varlığından şüpheleniliyor ise daha ileri tetkikler de gerekebilir. Örneğin; Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) veya Nükleer Tıp incelemeleri uygulanabilir.
Osteoartrit Tedavi
Osteoartrit tedavisinde hedef semptomları azaltmak, engellilik gelişimini önlemek, yaşam kalitesini arttırmaktır. OA tedavisi hastanın ihtiyaçlarına ve yaşam tarzına göre uyarlanmalıdır. Tedavi günlük yaşamda eklemleri korumaya yönelik değişiklikler yapmakla başlar. Egzersiz önemlidir. Kilo vermek eklemlere binen yükü azaltacağından tedaviye fayda sağlayacaktır. Ağrıyı azaltmak için sıcak veya soğuk uygulamalar, ağızdan ve/veya bölgesel olarak uygulanan ilaçlar ve çeşitli Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR) yöntemleri yapılabilir. Kaplıca tedaviside ağrının iyileştirilmesinde bir seçenek olabilir. Bu tedavilerden sonuç alınamazsa eklemlere yapılacak enjeksiyonlar veya cerrahi yaklaşımlar ağrıdan kurtulmaya ve günlük yaşamı sürdürmeye yardımcı olacaktır.
Emra Can YILDIRIM