İslam İşbirliği Teşkilatı'na (İİT) üye 57 ülke, geçen yıl helal ekonomi sektörlerinde 63 milyar dolara ulaşan ticaret açığını üyeler arası ticareti geliştirerek kapatmayı amaçlıyor.
İslam Ticareti Geliştirme Merkezi (ICDT) ve Dinar Standard'tan yapılan açıklamaya göre, İİT'nin alt kuruluşu olan ICDT tarafından yaptırılan ve ABD merkezli bir araştırma ve danışmanlık firması olan DinarStandard tarafından hazırlanan İİT Helal Ekonomi Raporu 2022, İstanbul'da İİT üyesi ülke bakanlarının katıldığı bir etkinlikte duyuruldu.
İİT Helal Ekonomi Raporu 2022'ye göre, İİT üye devletleri, geçen yıl helal ekonomi ürünlerinde 275 milyar dolar tutarında ihracata karşılık 338 milyar dolar ithalat yaptı.
Gerçekleşen 63 milyar dolarlık dış ticaret açığında başı çeken sektörler; gıda, hazır giyim, ilaç ve kozmetik oldu. İİT Ticareti Geliştirme Merkezi ise 63 milyar dolarlık ticaret açığını, İslam ülkeleri arasındaki ticareti daha fazla geliştirerek kapatmayı amaçlayan stratejiler geliştirdi.
İİT helal ekonomi ithalatının yüzde 18'i İİT içinden yapılırken, sadece Türkiye, Endonezya ve Malezya, helal ekonomi ürünlerinde ilk 20 ihracatçı arasına girmeyi başardı.
Helal ekonomi ürünlerinde Malezya ve Endonezya ile birlikte 20'den fazla kalemde üretim ve ihracat yapabilme kapasitesine sahip olan 3 ülkeden biri olarak öne çıkan Türkiye'nin, bu açığın kapatılmasında önemli rol oynaması bekleniyor.
Ulusal ekonomik dayanıklılığın inşası için eyleme geçirilebilir stratejiler arasında helal üretimin yerelleştirilmesi ve hızlandırıcı programların başlatılması yer alıyor. İİT içi iş birliği, ekonomik ortaklıklar kurmayı ve helal belgelendirmeyi kolaylaştırmayı gerektiriyor.
Araştırma ve yenilik, gelişen teknolojilere ve kapasite geliştirmeye odaklanıyor. Helal ekonominin tanıtımı ve farkındalığı, KOBİ'lerin desteklenmesini ve ticari fuarların düzenlenmesini içeriyor.
Yatırım çekme ve kolaylaştırma, yatırım promosyon ajanslarının ve paydaş iş birliklerinin kurulmasını içeriyor.
Rapor ayrıca, sektör paydaşları ve yatırımcılar için sektöre özel stratejik ve taktiksel tavsiyeler içeriyor.
- Müslüman ülkelerindeki gıdaya yapılan harcamalar geçen yıl 1,07 trilyon dolara ulaştı
İİT Helal Ekonomi Raporu 2022'ye göre, Müslüman ülkelerindeki tüketiciler tarafından gıdaya yapılan harcamalar geçen yıl 1,07 trilyon dolara ulaşırken, bu rakamın 2026 yılına kadar 1,5 trilyon dolara çıkması bekleniyor. Bu büyüme, İİT ülkeleri arasında üretim, yatırım ve ihracatta güçlü bir fırsat penceresi sunuyor. Sağlıklı, helal ve organik gıda ürünlerinde yüksek bir tüketici talebi bulunuyor.
İİT ülkeleri gıda, ilaç ve kozmetik sektörlerinde ithalata bağımlı durumda. İİT ülkeleri, 2021'de kozmetikte 13,65 milyar dolar ithalat yaparken, sadece 4,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi.
Rapora göre, Endonezya, kokulu ürünlerin yüzde 12'sini ABD'den ithal ediyor. Ancak aynı ihtiyacını diğer bir İİT üye devleti olan Mısır'dan karşılayabilir.
İİT'nin kozmetik harcaması 2021'de 47 milyar dolar olurken, bu rakamın 2026'da 69 miyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
İslam ülkeleri, ilaçta 2021'de toplam 56,93 milyar dolar ithalata karşılık sadece 5,31 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirdi. İlaçta negatif ticaret dengesi 51,62 milyar dolar oldu. Bu, son 5 yılın en yüksek net ithalatına denk geldi. Bununla beraber İİT ülkelerinin yerel aşı geliştirme ve yerel ilaç üretiminde kendilerini geliştirmeye başladıkları gözlemleniyor.
İİT üyesi ülkeler, hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde geçen yıl 101,94 milyar dolar değerinde ihracata karşılık 34,96 milyar dolar ithalat yaptı. 66,98 dolar tutarında pozitif bir ticaret dengesi oluştu.
İİT üye devletleri, hazır giyimde diğer üyelerden ürün tedarik edebilir.
Rapora göre, Suudi Arabistan tişörtlerin yüzde 12'sini Hindistan'dan ithal ediyor. Bunlar, alternatif olarak Bangladeş'ten temin edebilir.
İİT bölgesinde yaşayan tüketiciler, 2021’de hazır giyimde 239 milyar dolar harcama yaptı. Bu harcamaların 2026 yılına kadar 361 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
- İslami finansın 2025 yılına kadar 4,82 trilyon dolara ulaşacağı öngörülüyor
İİT ülkelerindeki İslami finans varlıkları 2020'de 3,32 trilyon dolar değerinde bulunuyordu. Bu büyüklüğün yıllık yüzde 7,8 büyüme ile 2025 yılına kadar 4,82 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Seyahat, Kovid-19 salgınından en çok etkilenen sektörlerden biri olurken, İİT hükümetleri, turizm sektörünü canlandırmak için turizm şirketlerine destek vermeye başladı.
Bu arada, yatırımlar açısından İKT üyesi devletler, helal ekonominin 8 sektöründe toplam 180 yatırım aldı ve 2021'de 7,9 milyar dolar değerinde yatırım gerçekleşti.
- İİT Helal Ekonomi Ticaret ve Yatırım Endeksi
Rapor, İKT üyesi ülkelerin helalle ilgili sektörlerdeki küresel ve İİT içi ticari faaliyetlerini, ayrıca ülkenin yatırımcılar için çekiciliğini sıralayan İİT Helal Ekonomi Ticaret ve Yatırım Endeksi'ni de içeriyor.
Endeks, İslami ekonominin 8 sektörünün her biri için 5 bileşen halinde düzenlenmiş 61 ölçütten oluşuyor.
Endekste ilk 5 sırada yer alan ülkeler Malezya, BAE, Suudi Arabistan, Türkiye ve Bahreyn olarak belirlendi.
- "40 yıldır helal ekonomi ürün ve hizmetlerini teşvik ediyoruz"
Açıklamada görüşlerine yer verilen ICDT Genel Direktörü Latifa El Bouabdellaoui, ICDT'nin, yaklaşık 40 yıldır helal ekonomi ürün ve hizmetlerini teşvik ederek, üye devletler arasında ortaklıklar ve stratejik ittifaklar geliştirerek, İİT içi arz ve talep hakkında bilgi yaymaya yardımcı olarak İİT ülkeleri arasındaki ticareti ve yatırımları kolaylaştırmak için çaba gösterdiğini belirtti.
Bouabdellaoui, "Bu raporla İİT ülkelerine uyumlu hareket etmeleri, kapsayıcı büyümeyi teşvik etmeleri ve İİT'nin helal ticaret ve yatırım ekosistemindeki payını artırmaları için ilham vermeyi ve güçlendirmeyi amaçlıyoruz." ifadesini kullandı.
DinarStandard'ın Yönetici Ortağı Rafi-uddin Shikoh ise şunları kaydetti:
"2022 yıllık İİT Helal Ekonomi Raporu, İKT organları ve üye devletlerin keşfetmesi ve uygulaması için 5 stratejik kategoride gruplandırılmış 20 eyleme geçirilebilir strateji belirliyor. Bu kategoriler; ulusal ekonomik dayanıklılık oluşturma, İİT içi iş birliği, helal ekonominin teşviki, helal sektörlerde farkındalık oluşturma, yatırım çekme ve yatırımları kolaylaştırmadır."
(AA)
Emra Can YILDIRIM