İran'da genç bir kadının polis nezaretinde hayatını kaybetmesinin ardından başlayan protestolarla ilgili yargılanan 18 yaşındaki Arşiya Tekdestan, idama mahkum edildi.
İran Yargı Erki'ne bağlı Mizan Haber Ajansına göre, Mazenderan eyaletinin Devrim Mahkemesi'nde yargılanan Tekdestan, Novşehr ilçesinde düzenlenen gösteriler sırasında "ciddi suç eylemleri" gerçekleştirmekle suçlandı.
İlçe meydanında 21 Eylül'de yapılan gösteriler sırasında çıkan olaylarda; güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu çok sayıda kişinin öldüğü ve kamu mallarının tahrip edilip ateşe verildiği ifade edilerek, Tekdestan'ın "olayların liderlerinden biri olduğu" iddia edildi. İranlı genç ayrıca, ülkede "terör örgütü" kabul edilen Londra merkezli "Iran International" adlı medya kuruluşuna bilgi göndermekle itham edildi.
Mahkeme, "ülkenin iç güvenliğine karşı büyük çapta suçlar işlemek" "kamu düzenini ve güvenliğini bozmak" "kamu mülkü ve tesislerini tahrip etmek ve ateşe vermek" "vatandaşları güvensizlik yaratmaya ve suç işlemeye teşvik etmek" iddialarıyla yargılanan Tekdestan'ı "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak ve "muharebe" suçlarından idama mahkum etti.
Mahkemenin kararına itiraz yolunun açık olduğu ve temyiz edilebileceği kaydedildi.
- İran'daki gösteriler ve idam cezaları
Tahran'da 13 Eylül 2022'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi, ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, 29 Kasım 2022'deki konuşmasında, ülkede devam eden protestolarda güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu 300'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini söylemişti. İran Güvenlik Konseyi ise 3 Aralık'ta toplam ölü sayısının 200'ü aştığını açıklamıştı.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü ise 28 Aralık 2022'de yayımladığı raporda, Emini'nin ölümü sonrasında başlayan sokak gösterilerinde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 469 protestocunun öldüğünü aktarmıştı.
İran medyasına yansıyan haberlere göre, gösteriler sırasında yaklaşık 70 güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.
Ülkede yaklaşık 4 ay devam eden gösterilerle bağlantılı şu ana kadar 10'dan fazla kişi idama mahkum edildi, bunlardan 2'sinin cezası infaz edildi. İdam cezalarının bir kısmı ise Yargıtay tarafından bozuldu.
İran Ceza Kanunu'na göre, "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak (ifsad fi'l arz)" ve "devlete karşı savaş açmak (muharebe)" gibi suçlarla itham edilenler idam istemiyle yargılanıyor ve genellikle haklarında idam kararları veriliyor.
(AA)
Emra Can YILDIRIM