İrak Meclisi'nde, seçim yasa tasarısının oylamaya sunulması milletvekilleri arasında kavgaya neden oldu.
Bağdat'taki Meclis binasında, genel ve yerel seçim yasa tasarısının oylanmayan maddelerinin oylaması için oturum düzenlendi.
Iraklı bağımsız milletvekilleri hükümete ortak olan büyük Şii, Sünni ve Kürt partilerin desteklediği seçim yasa tasarısına karşı çıktı. Mecliste yasa tasarısını destekleyen ve buna karşı çıkan vekiller arasında yaşanan tartışmalar kavgaya dönüştü.
Oturuma başkanlık eden Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi, yaşananlar üzerine meclis güvenlik unsurlarını oturumun düzenlendiği salona çağırdı ve güvenlikçiler yasa tasarına karşı çıkan vekilleri salon dışına çıkardı.
Tasarıya karşı çıkan milletvekillerinin salon dışına çıkarılması sonrası oturuma yeniden başlanarak oylamaya devam ediliyor.
Irak'ta, tartışmaya neden olan yeni seçim yasası tasarısının bazı maddeleri 20 Mart tarihinde Meclis'ten geçmişti.
Kabul edilen maddelere göre, Irak Meclisi'nde sandalye sayısı, mevcut haliyle 329 olacak. Seçimde oylar elle sayılacak ve sonuçlar en geç 24 saat içerisinde açıklanacak.
- Azınlıklara "kota" sistemi
Yeni yasada, azınlıklara da kota ayrılıyor. Buna göre, Hristiyanlara Bağdat, Musul, Kerkük, Duhok ve Erbil illerinden 5, Yezidilere Musul'dan 1, Sabia Mendailere ise Bağdat'tan 1 sandalye veriliyor.
Şebeklere de Musul ve Feyli Kürtlere Vasıt ilinden birer sandalye tahsis edildi.
Yasada, milletvekili adayları için üniversite şartı aranırken, azınlık adaylarının ise lise mezunu olabileceğine karar verildi. Milletvekili adaylarının hiçbir "ahlaki suça" karışmamış ve bu konuda hüküm giymemenin yanı sıra idari ve mali yolsuzluklara da bulaşmamış olma şartı getirildi.
- Yeniden yerel seçim kararı
Mecliste ayrıca daha önce lağvedilen yerel vilayet meclisi seçimlerinin de 6 Kasım 2023'te yapılması onaylandı.
Yeni seçim yasası tasarısının diğer maddeleri ise 25 Mart'ta mecliste oylamaya sunulacak.
- Tartışmalı yeni yasa tasarısı
Irak'ta hükümet ortağı Şii, Sünni ve Kürt partilerin hazırladığı yeni seçim yasası tasarısıyla, "çoklu seçim bölgesi" sisteminden, "kapalı liste ve tek seçim bölgesi" sistemine dönülmesi isteniyor.
Bazı küçük partiler ve bağımsız milletvekilleri, iktidar partilerinin işine yarayacağı gerekçesiyle tasarıya karşı çıkıyor.
Siyasetten çekilen Şii dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr ve Şiilerin en büyük merci Ayetullah Ali es-Sistani'nin de seçim yasasında eskiye dönüşe karşı çıktığı biliniyor.
Irak'ta "çoklu seçim bölgesi" sistemi ilk kez 10 Ekim 2021'de yapılan seçimlerde kullanılmıştı. Bu sistemle özellikle İran destekli Şii partiler oy kaybına uğramıştı.
Irak'ın başkenti ve güney illerinde bu seçim yasasına karşı protesto gösterileri düzenlenmişti.
(AA)
Emra Can YILDIRIM