Hollanda'da Senatosu'daki sandalye sayısını etkileyen eyalet seçimlerinde sandık çıkış anketlerine göre en çok oyu seçime ilk kez katılan Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi (BBB) alırken, mevcut senatoda azınlıkta olan hükümet ortaklarının senatodaki sandalye sayısı gerileyecek.
Ülkede 13,3 milyon seçmen, 12 eyalet meclisindeki 570 üyeyi belirlemek üzere sandık başına gitti.
Kesinlik ifade etmeyen ilk geçici sandık çıkış anketleri, oy verme işlemi bittikten hemen sonra yayımlandı.
Araştırma şirketi Ipsos'un verilerine göre, senatodaki sandalye sayısını etkileyen eyalet seçiminin galibi seçime ilk kez katılan ve Temsilciler Meclisinde sadece bir milletvekili bulunan BBB partisi oldu.
BBB partisi lideri ve milletvekili Caroline van der Plas kamu yayın kuruluşu NOS’a yaptığı açıklamada, senatodaki koalisyon partilerinin BBB partisi ile ciddi bir şekilde müzakere etmesi gerektiğini belirterek, "Zaten çok az sandalyeye sahiplerdi, şimdi neredeyse hiçbir şey değiller.” dedi.
Senatodaki koalisyon partilerinin başka partiler ile müzakere etmeleri durumunda bunun bir “skandal” olacağını kaydeden van der Plas, "O zaman Hollanda'daki seçmenin büyük bir bölümünü yok sayarlar. Herkesle diyaloğa açığım. Biz hazırız." ifadesini kullandı.
BBB Partisi, ülkede çiftçi protestolarının başladığı 2019 yılında sosyal medyada “ÇiftçiVatandaşTweet” etiketini (hashtag) başlatan ve 20 bin üyesi olan bir Facebook grubunun yöneticileri tarafından kuruldu.
Bir önceki eyalet seçimlerini kazanan aşırı sağcı Demokrasi için Forum Partisi (FvD) ve koalisyon hükümet ortaklarından Hristiyan Demokratlar Birliği (CDA) ise en çok sandalye kaybeden partiler oldu.
Başbakan Mart Rutte başkanlığındaki 4 partiden oluşan koalisyon hükümetinin ise azınlıkta olduğu mevcut senatodaki sandalye sayısı 32’den 24’e gerileyecek.
Eyalet meclislerindeki üyelerin oylarıyla belirlenen, 30 Mayıs’ta yapılacak senato seçimlerinde sandık çıkış anketlerine göre, BBB’nin 15, VVD’nin 10, GL’nin 8, PvdA’nın 7, D66’nın 6, CDA’nın 5, aşırı sağcı PVV’nin 4, Hayvanlar Partisinin (PvdD) 4, CU’nun 3, Sosyalist Partinin (SP) 3, FvD’nin 2, 50 Plus Partisinin 1, Reformcu Devlet Partisinin (SGP) 1, Bağımsız Senato Grubu Partisi (OSF) 1 ve ilk defa eyalet seçimlerine katılan aşırı sağcı JA21 Partisinin 3 ve Volt Partisinin 2 sandalye alması bekleniyor.
Buna göre, PVV, FvD ve Ja21 ile birlikte aşırı sağcı partilerin toplam sandalye sayısının 17’den 9’a düşeceği senatoda toplam 75 sandalyeden 32 sandalyesi bulunan koalisyon ortakları VVD, CDA, D66 ve CU partilerinin sandalye sayısı da 24’e düşecek.
Kuzey ve Güney Hollanda ile Utrecht eyaletlerinde birer meclis üyesi bulunan üyelerinin çoğunluğunu Türk ve göçmenlerin oluşturduğu Denk Partisinin, sandık çıkışı anketlerine göre oylarının bir önceki eyalet seçimlerine göre azaldığı görülüyor. Buna göre Denk Partisinin senatoda sandalye kazanma ihtimali bulunmuyor.
Seçimde yarışan çok sayıda Türk kökenli adayın durumu ise büyük ölçüde tercihli oyların sonucunun açıklanmasıyla belli olacak.
Ülke yasalarına göre, senatörler doğrudan halk tarafından değil 12 eyalet meclisinde görev yapan 570 üyenin oylarıyla belirleniyor.
Senatoda bulunan 75 senatör, Parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisinden geçen kanunları onaylama ve veto yetkisine sahip. Ülkede Senato seçimleri 30 Mayıs’ta yapılacak.
Seçmenler, eyalet seçimlerinin yanı sıra eş zamanlı ülkedeki deniz ve nehir setlerinin yönetimi, su seviyesi ve atık suyun arıtılmasından sorumlu olan Genel Su İdaresi Yönetimi seçimleri için de oy kullandı.
(AA)
Emra Can YILDIRIM