Tarihi milattan önce 2700’e kadar uzanan bir hastalık Guatr. Boynumuzun ön bölümünde bulunan tiroit bezlerinin aşırı büyümesi sonucu ortaya çıkan bir hastalık.
Tiroit bezlerinin anormal seviyede, olması gereken boyutlardan daha fazla büyümesi ile meydana gelir. Guatr rahatsızlığında erken tanı, düzenli takip ve doğru tedavi çok önemlidir. Aksi takdirde hayat kalitesini ciddi oranda etkileyen bu hastalık, hastanın hayat kalitesini düşürmektedir.
Guatr Nedir?
Tiroit bezleri boyutları küçük olmasına rağmen önemleri fazladır. Guatr hastalığı tiroit bezlerinin büyümesi sonucu ortaya çıkan rahatsızlığa verilen isimdir. Bu bezlerine büyümesin de nedene bakılmaksızın guatr denir.
Tiroit bezlerinde ki bu orantısız büyüme kanser ile karıştırılmamalıdır. Metabolizma için önemli hormonlar sergileyen tiroit bezlerinde ki bu aşırı büyüme sonucu oluşan guatr metabolizma için büyük risk teşkil eder. Türkiye’de genellikle Karadeniz ve Akdeniz Bölgesi’nin iç kısımlarında görülmektedir. Genellikle iyot eksikliğinden ortaya çıkar.
Guatr Hastalığının Sebepleri
- İyot eksikliği
- Bazı ilaçlar
- Tiroit enfeksiyonu
- Genetik
- Kanserler
Guatr Belirtileri Nelerdir?
Guatr belirti gösteremeden, tesadüf üzeri tespit edilebilir. Bunun yanı sıra gözle görülebilir, elle hissedilebilir belirtiler ile de ortaya çıkabilir. Guatr hastalığı, tiroit bezinin aşırı büyümesinden kaynaklı olarak ortaya çıktığı için bu bezlerde ki büyüme gözle görülebilir seviyeye gelebiliyor aynı zamana el ile de hissedilebilir oluyor.
Tiroit bezi boyunun ön kısmında yani boğazın alt kısımlarında bulunur. Erkeklerde adem elması dediğimiz çıkıntının 1-2 cm altındadır.
Guatr Nasıl Teşhis Edilir?
Genellikle tanı koymak için ultrason çekmek yeterlidir. Öte yandan bazı durumlarda tomografi veya nükleer tıp tetkikleri de gerekebilir. Guatr rahatsızlığının kanser riski taşıyıp taşımadığı ise düzenli biyopsi kontrolleri ile gözlenebilir.
İğne biyopsisi ile tiroit bezinden alınan bir nodül parçasının iyi huylu olup olmadığı veyahut ileri dönemlerde risk taşıyıp taşımadığı anlaşılabilir. Böyle durum söz konusu olur ise riskli olduğu düşünülen kısım cerrahi müdahale ile alınabilir.
Guatr Tedavisi
Küçük boyutlu guatrlarda tedaviye gerek duyulmaz. Büyümesini engellemek için tiroit hormonu tedavisi uygulanır. Endemik iyot eksikliği bulunuyorsa iyotlu beslenme takviyesi yapılır. En etkili çözüm ise tiroit dokusunun büyük çoğunluğunun ameliyat ile alınmasıdır.
Emra Can YILDIRIM