Gonore cinsel yolla bulaşan yaygın rahatsızlıklardan biridir. Etkeni Neisseria gonorrhoeae olup özellikle üreme sisteminin rahim ağzı, rahim, tüpler ve idrar yolları gibi sıcak ve nemli bölgelerinde kolayca çoğalabilmektedir. Ayrıca ağız, boğaz, göz ve anüs bölgelerinde de rastlamak mümkündür.
Nasıl Bulaşır?
Gonore Hastalığı; penis, vajina, ağız ve anüs temasıyla bulaşabilmektedir. Hastalığın anal veya oral yolla da bulaşabilmesi nedeniyle homoseksüel ilişkilerde de taşınması söz konusudur. Gonore hastaları partnerleri ile birlikte tedavi edilmezse hastalık tekrar birbirlerine bulaştırabilirler. Ayrıca hastalık, hamile anneden çocuğa vajinal doğum sırasında da bulaşabilir. Ek olarak Gonore kalıtsal bir hastalık değildir.
Kimler Risk Altında?
Cinsel olarak aktif olan herkes gonore olabilir. Gonore hastalığı olan kişinin partneri olanlar, korumasız cinsel ilişkiye girenler, gonoresi olan hamilelerin bebekleri risk altındaki grupları oluşturmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
- Erkekte şüpheli cinsel temas sonrası 2-7 gün içinde belirti göstermeye başlayabilir.
- Kadında mukopürülan servisit, normal dışı vajinal akıntı, cinsel ilişki sonrası kanama gibi şikâyetlerle ortaya çıkabilir. Ancak tablo sıklıkla asemptomatiktir.
- Tüm gonokokkal enfeksiyonların % 0.5-1’inde sistemik yayılma olasılığı vardır. Bunun sonucunda artrit, cilt lezyonları, endokardit, menenjit gelişebilir.
Erkek genital bölge enfeksiyonlarının yaklaşık %10'unda hiçbir uyaran gözlenmemektedir. Ancak, bazı erkeklerde semptomlar, bulaşma sonrası 2-5 gün içinde belirgin hale gelebilirken bu süre 30 güne de çıkabilmektedir.
Klinik Bulgular:
Erkekler: Bazı hastalar belirti göstermeyebilir.
- İdrarda yanma hissi
- Penisten beyaz, sarı veya yeşil akıntı
- Testislerin şişmesi ve ağrıması
Kadınlar: Çoğunlukla belirtiler gösterirler.
- Vajinal akıntıda artma
- İdrarda yanma ve ağrı olması
- Adet dönemleri arasında kanama olması
- Kadın genital bölge rahatsızlıklarının yaklaşık %50'sinde belirti gözlenmemekte veya hafif seyretmektedir. Semptomların gözlendiği vakalarda bile gonore belirgin olarak teşhis edilemeyebilir. Gonore taşıyan kadınlarda semptomlar gözlenmese de ciddi komplikasyonlar gerçekleşebilir.
Tanısı Nasıl Konur?
Tanı koyma amaçlı çeşitli laboratuvar ve klnik testleri vardır. Enfekte olmuş bölgelerden sürüntü örneği alınır ve laboratuvara gönderilir. Rahim ağzı ve idrar yollarındaki enfeksiyonlarda ilk idrar örneği genellikle yeterli olmaktadır. Bu bölgelerden alınan sürüntülerden hazırlanan yaymalar gram boyasıyla boyanarak mikroskop altında bakteriler incelenir. Bu test yöntemi kadınlara göre erkeklerde daha iyi sonuç vermektedir.
Tedavisi Nasıldır?
Çeşitli antibiyotikler ile gonore başarıyla tedavi edilebilir. Fakat ilaçlara dirençli bakteri tiplerinin ortaya çıkışıyla tedaviler zor olmaya başlamıştır. Birçok hastada gonore ile klamidya hastalığı birlikte bulunur. Tedavide her ikisine yönelik antibiyotikler birlikte verilir. Gonoresi olan kişilerin diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar yönünden de incelenmesi ve muayene edilmesi gerekir. Verilen tedavinin sonuna kadar kullanılması önemlidir. İlaç tedavisi ile enfeksiyon sona erse de oluşan kalıcı hasarlar geçmez.
- Gonoresi tedavi edilmiş kişiler enfekte kişilerle temas sonrası tekrar hastalanabilirler. Tedaviye rağmen belirtiler devam ediyorsa kişinin tekrar doktora başvurması gerekir.
- Çocuklarda gonore çeşitli antibiyotikler ile genellike başarıyla ile iyileştirilir. Fakat ilaçlara dirençli bakteri tiplerinin ortaya çıkışıyla tedaviler güçleşmiştir.
Korunma Yolları Nelerdir?
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmakta en önemli unsur, korunmasız cinsel ilişki yaşamamaktır. Ayrıca tek eşlilik önerilmektedir.
- Latex kondomlar her seferinde ve doğru olarak kullanıldığında hastalık bulaşma riskini ciddi ölçüde azaltırlar.
- Gonore tanı ve tedavisi olan kişinin yakın dönemde cinsel ilişkiye girdiği partnerlerinin de muayene, test ve gerekirse tedavilerinin yapılması önemlidir. Böylece bu kişilerde gelişebilecek olası komplikasyonlar engellenebilir ve hastaların enfeksiyonu tekrar tekrar bulaştırmaları önlenir. Hastaların tedavileri sonuçlanana kadar cinsel ilişkiye girmemeleri gerekir.
- Ayrıca yılda bir kez herhangi bir yakınma olmasa bile kontrole gitmek ve test yaptırmak önerilmektedir.
Emra Can YILDIRIM