Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, bilim temelli bir yaklaşımla Türkiye'yi dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı, afetler sonrası en hızlı ve etkili tepki verebilen ülkesi haline getirmeyi hedeflediklerini bildirdi.
Oktay, TÜBİTAK tarafından çevrim içi düzenlenen Deprem Araştırmaları Sanal Konferansı'na video mesaj gönderdi.
Türkiye'nin şubat ayında yüzyılın depremi olarak nitelenen art arda büyük depremler yaşadığını ve ardından bazıları neredeyse ayrı birer deprem yıkıcılığındaki artçı sarsıntıların devam ettiğini hatırlatan Oktay, deprem haberiyle devletin tüm imkanlarını harekete geçirmenin yanı sıra Türkiye'nin afetlere dayanıklılığını artırmak ve afet yönetimini daha etkin hale getirmek için bilimsel alanda da seferberlik başlattıklarını söyledi.
- "Entegre bir bakışa ihtiyacımız var"
Oktay, bilim ve teknolojinin amiral gemisi TÜBİTAK'ı, bilimsel alandaki seferberliğin öncülerinden birisi olarak belirlediklerini ifade ederek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde oluşturulan "Türkiye Ulusal Risk Kalkanı" modelinin de zeminini oluşturacak çalışmaların başlatıldığını kaydetti.
Bir taraftan deprem bölgesinde saha araştırmaları yapılırken bir taraftan da sosyal bilimleri ilgilendiren boyutlara odaklanıldığını dile getiren Oktay, şunları söyledi:
"TÜBİTAK Deprem Araştırmaları kapsamında jeolojik, jeodezik, tektonik ve benzeri alanlarda araştırma projeleri, yapı sağlığı ve hasar, deniz seviyesi değişimi, zemin yapısı ve sıvılaşma, yüzey kırığı, heyelan ve radon gazı çıkışı saha incelemesi projeleri, gıda güvenliği, tarım, çevre, tarihi ve kültürel yapıları inceleyen projeler ile afette sağlık hizmetleri gibi pek çok alanda başlık içeren 124 projenin destekleniyor olması takdire şayandır. Bu kapsamda Türkiye'nin dört bir yanından 577 araştırmacı, sağlıktan lojistiğe, tektonikten psikolojik etkilere kadar birçok alanda saha verisi toplayabilmiştir."
Oktay, desteklenen araştırmaların, jeoloji ve jeofizik alanlarının yanı sıra, bütünsel olarak şehir ve bölge planlama, inşaat, mimarlık, mühendislik ve kamu yönetimi gibi birçok disiplini bir araya getirmesinin önemli olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:
"Hedefimiz, bilim temelli bir yaklaşımla Türkiye'yi dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı ve afetler sonrası en hızlı ve etkili tepki verebilen ülkesi haline getirmektir. Bu doğrultuda tüm konferans katılımcılarına, hocalarımıza, araştırmacılara buradan çağrıda bulunmak istiyorum. Afet yönetimi ve deprem araştırmaları alanında entegre bir bakışa ihtiyacımız var. TÜBİTAK kapsamında desteklenen ya da bu alandaki münferit çalışmalar bu konferans gibi platformlar vesilesiyle çok disiplinli ve kapsayıcı bir bakış açısına kavuşmalıdır."
- "360 derecelik bir analiz ve gelecek projeksiyonuyla ilerleyeceğiz"
Kentsel yerleşim bölgelerindeki deprem tehlikelerinin ayrıntılı olarak tespitinde, yer bilimleri araştırmalarının, mevcut yapıların deprem risklerinin belirlenmesi ve depreme dayanıklı yeni yapılar üretilmesinde ise deprem mühendisliği araştırmalarının önemini vurgulayan Oktay, kentsel ölçekte uygulanacak risk azaltma yöntemleri ile bölgesel planlama ve sosyolojik araştırmaların da gerektiğini söyledi.
Bu alanlarda, iklim çalışmaları ve dijitalleşmenin etkisiyle "akıllı şehirler" konularının öne çıktığına dikkati çeken Oktay, "Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli'nde ortaya koyduğumuz gibi deprem çalışmalarında tek bir alanda ilerleme değil 360 derecelik bir analiz ve gelecek projeksiyonuyla ilerleyeceğiz." dedi.
Oktay, deprem araştırmalarında yer alan herkesi disiplinler arası çalışmaları güçlendirmeye davet ederek, böylece şehirlerin doğasıyla, kültürüyle, toprak yapısıyla ve jeolojik özellikleriyle bir bütün olarak yükseleceğini ve dayanıklı şekilde kalkınacağını söyledi.
"Birilerinin, bilim insanlarımızı göstermelik danışma etkinliklerinde sahneye çıkarıp sonra bir daha dikkate almadıklarını iyi biliyoruz." diye konuşan Oktay, böylesi bir vizyonun, Türkiye'nin ne bugününe ne de yarınlarına bir katkı sunabileceğini kaydetti.
Oktay, Türkiye'nin gençleri ve kadınlarıyla hep birlikte daha ileriye gitmek için çalıştıklarını belirterek, bilim temelli bir yaklaşımla deprem gerçeğini çok boyutlu olarak ele almayı sürdüreceklerinin altını çizdi.
Konferansta sunulan araştırmaları, fikirleri ve önerileri bizzat yakından takip edeceklerini dile getiren Oktay, depremde vefat eden vatandaşlara bir kez daha Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi.
(AA)
Emra Can YILDIRIM