İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Avustralya, Birleşik Krallık ve ABD'nin imzaladığı AUKUS anlaşması kapsamında İngiltere ve Avustralya'da üretilecek nükleer enerjiyle çalışan denizaltıların İngiliz tasarımı olduğunu bildirdi.
İngiltere Başbakanlık Ofisi 10 Numara'dan yapılan açıklamada, iki ülkenin geleceğin denizaltısı olarak bilinen SSN-AUKUS'u kullanacağı belirtildi.
Avustralya'nın askeri kapasitesini geliştirmek için çalışma yürütüldüğü ifade edilen açıklamada, 18 aylık bir çalışmanın ardından, İngiliz tasarımına dayanan ve en son ABD denizaltı teknolojisini içeren bir model seçildiği ifade edildi.
İngiltere ve Avustralya'nın birlikte yapacağı üretim kapsamında öncelikle İngiltere'deki Barrow-in-Furnes kentinde daha sonra da Güney Avustralya'da kurulacak bir merkezde üretim gerçekleştireceği de açıklamaya yansıdı.
İlk denizaltının 2030 sonunda, Avustralya'da üretilecek ilk denizaltının ise 2040'ın başlarında çalışmaya başlayacağı kaydedilen açıklamada, denizaltı üretiminin İngiltere'de binlerce yeni istihdam oluşturacağı da vurgulandı.
- ABD 3 denizaltı verecek
Açıklamada, üç ülkenin ortak tehditlere karşı işbirliğini güçlendireceği belirtilen nükleer enerjiyle çalışan yeni nesil denizaltıların Asya Pasifik'teki tehditlerle mücadele edeceğinin de altı çizildi.
Konuya ilişkin değerlendirme yapan Başbakan Sunak, "AUKUS ortaklığı ve İngiliz tersanelerinde inşa ettiğimiz denizaltılar, küresel güvenliğe yönelik taahhütlerimizin en somut örneğidir." dedi.
İttifakın üç ülkenin ortak değerleri ve istikrarı korumaya yönelik çabalarının bir ürünü olduğunu kaydeden Sunak, "Öncü İngiliz tasarım uzmanlığımızın insanlarımızı ve müttefiklerimizi gelecek nesiller için koruyacağını görmekten büyük memnuniyet duyuyorum." diye konuştu.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da konuya ilişkin açıklama yaparak, üç ülkenin işbirliğinin Asya-Pasifik ve dünyanın diğer yerlerinde güvenliğe katkı sunacağını bildirdi.
AUKUS'un dün ABD'de gerçekleştirdiği toplantı ardından yapılan ortak açıklamaya göre ABD, Avustralya'ya 2030'ların başında 3 adet Virginia sınıfı denizaltı verecek.
Avustralya'nın askeri ve sivil personelinin eğitimi de ABD ve İngiltere'de yapılacak.
- AUKUS anlaşması
ABD, İngiltere ve Avustralya arasında 2021'de nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören "AUKUS" anlaşması imzalanmıştı.
Üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" güvenlik anlaşması kapsamında Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide'deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalışan denizaltı inşa edilecek.
Anlaşma uyarınca, Avustralya'nın sahip olacağı nükleer enerjili denizaltılar, Hint-Pasifik'te istikrarı desteklemek ve anlaşmaya taraf olan ülkelerin ortak değerleri ile çıkarlarının korunmasına katkı sunmak için kullanılacak.
AUKUS'un ardından Avustralya, "nükleer güce" ulaşmadan önce nükleer denizaltılara kavuşacak ilk ülke olarak kayıtlara geçecek.
- AUKUS Fransa ile gerilime neden olmuştu
Diğer taraftan, Avustralya, 2016'da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımını öngören 90 milyar Avustralya doları tutarındaki sözleşmeyi Eylül 2021'de iptal etmişti.
Sözleşmenin iptali Fransa ile Avustralya arasında krize yol açmış, Fransa AUKUS'a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti.
Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, anlaşmanın iptali hakkında Avustralya'nın Fransa'yı önceden bilgilendirdiğini belirtmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Morrison'un yalan söylediğini iddia etmişti.
Hint-Pasifik bölgesinde Çin'in büyüyen askeri varlığına karşı yapıldığı açıklanan AUKUS anlaşmasına tepki gösteren Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien ise "anlaşmanın bölgesel barış ve istikrarı ciddi şekilde baltalayacağı" eleştirisinde bulunmuştu.
(AA)
Emra Can YILDIRIM