Rusya doğal gazına alternatif aramaya devam eden Avrupa Birliği (AB), yenilenebilir enerji, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve Azerbaycan'dan alınabilecek ekstra gaz konularına yoğunlaştı.
Uluslararası Enerji Ajansı, Azerbaycan Enerji Bakanlığı ve bp verilerinden derlediği verilere göre, Azerbaycan geçen yıl 43,9 milyar metreküp doğal gaz üretti.
Geçen yıl ürettiği gazın 18,9 milyar metreküpünü ihraç eden Bakü, bu doğal gazın 8,5 milyar metreküpünü Türkiye'ye gönderdi. Bu dönemde, Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) aracılığıyla 8,2 milyar metreküplük kısım ise Avrupa'ya aktarıldı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in şubat ayında yaptığı açıklamaya göre, geriye kalan doğal gaz ise Bulgaristan ve Gürcistan gibi Avrupa ülkelerine aktarıldı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Enerji Komiseri Kadri Simson bugün Azerbaycan'da görüşmelerde bulunacak.
Avrupa Komisyonu'nun Twitter hesabından dün yapılan açıklamada, "Rusya'nın enerji kaynaklarını silah olarak kullanmaya devam ettiği bir ortamda, enerji ithalatımızın çeşitlendirilmesi AB için bir önceliktir. Başkan von der Leyen ve Kadri Simson, iş birliğini daha da güçlendirmek için yarın Azerbaycan'da olacak." ifadeleri mevcut.
Bahsedilen temaslar kapsamında Azerbaycan'dan ilave doğal gaz alımı için görüşme yapılması bekleniyor.
Ayrıca, toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahip Azerbaycan'dan gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara ihtiyaç duyuluyor. Ek boru hattı ve kapasite genişletme çalışmalarının yanı sıra Bakü'nün doğal gaz üretimini de ciddi seviyede artması öngörülüyor.
Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın (TANAP) Avrupa ayağı olan TAP'ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru hattı, kapasitesi ikiye çıkarılmaya uygun bir şekilde inşa edildi.
Bu arada, 8 Temmuz'da Yunanistan-Bulgaristan boru hattının (IGB) açılışı Yunanistan'ın Gümülcine şehrinde yapıldı.
TAP'a bağlanan 182 kilometre uzunluğundaki IGB, Azerbaycan doğal gazını Avrupa'ya aktarıyor. Ancak TAP ile birlikte söz konusu hattın kapasitesi de hesaplansa bu yalnızca Avrupa'nın Rusya'dan aldığı gazın küçük bir kısmını telafi ediyor.
Rusya'dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğal gaz satın alan Avrupa'nın Azerbaycan'dan "çok daha fazla" gaz satın alması durumunda kayda değer bir telafi söz konusu olabiliyor.
Avrupa, Güney Gaz Koridoru'nda ise kapasite artması taraftarı. TAP'ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe arttırılması teknik olarak mümkün görünüyor.
TANAP'ın kapasitesinin de 16 milyar metreküpten önce 24 milyar metreküpe, daha sonra ise 31 milyar metreküpe çıkartılması yatırımlarla gerçekleşmesi mümkün bir hedef olarak düşünülüyor. Bu hedeflerin ise 5 yıldan önce hayata geçirilmesinin mümkün olmadığı düşünülüyor , zira kapasite artışları için yatırımlar yapılsa da ek protokoller ve anlaşmalara ihtiyaç duyuluyor.
Azerbaycan'ın da doğal gaz üretimini ciddi miktarda arttırması gerektiği hesaba katıldığında ülkenin, yakın zamanda Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını önemli ölçüde azaltmasına yardım edemeyeceği düşünülüyor.
Emra Can YILDIRIM