Astım, çevremizde çokta karşılaştığımız bir rahatsızlık. Kısaca anlatmak gerekirse, astım aslında hava yollarımızın çevresel faktörlere tepki vermesidir. Herkes, toz gibi polen hava yollarımızda rahatsızlık oluşturacak, nefes almamızı zorlayacak faktörlere tepki verir. Astımı hastalık yapan ise bu duyarlılığın yüksek olmasıdır.
Yukarıda da dediğimiz gibi astım hava kanallarımızın çevresel faktörlere karşı sahip olduğu duyarlılığın artmasıdır. Bu duyarlılık sonucu gelişen kronik rahatsızlığın tanımıdır astım aslında. Astım geçirmek, durmayan öksürükler ve hava kanallarından gelen hışıltı sesi özdeşleşmiş durumdadır. Astım özel olarak bir yaş grubunda görülmese de vakaların %30’luk bir kesimi erken yaşlarda görülmemektedir. Astım alerji temelli bir hastalıktır. Son yıllarda diğer alerjik hastalıklarda olduğu gibi astım vakalarında da bir artış görülmüştür.
Hastalığın bu kadar artmasında sebep olarak dışarda maruz kaldığımız tozlar, kimyasal ve alerjen kokular gösterilebilir. Bunların yanı sıra tabii evde oluşan ev tozları ve akarlar gibi faktörlerde söylenebilir.
Astım Krizi
Astım krizi geçiren bir hasta nefes almakta fazlasıyla zorluk çeker. Bunun sebebi astım krizi sırasında hava yollarının daralmasıdır. Bunların yanı sıra astım hastası bireylerin bronşlarında mikrobik olmayan iltihaplanmalar olur. Bundan dolayı bronşlarda salgılanma artar, bronş duvarında kasılma olur. Bunların sonucunda birey astım atağı krizi geçirmeye başlar. Astım krizini alerjik etkenler tetikleyebileceği gibi alerjik etken olmadan da gerçekleşebilir. Aşağıdaki maddeler astım krizi tetikleyebilecek bazı faktörlerdir:
- Toz
- Duman
- Koku
- Polenler
Alerjik Astım
Adında olduğu gibi aslında Alerji kaynaklı astım türüdür. Daha çok kadınlarda görülmektedir. Özellikle bahar aylarında ortaya çıkar. Bu hastalığın yanında sıklık ile alerjik rint bulunur.
Astımın Nedenleri Nelerdir?
- Ailede astım bulunması
- Toz ve kimyasal solunmasına neden olan çalışma şartları
- Bebekken alerjen faktörlere maruz kalma
- Bebekken ağır solunum yolu rahatsızlığı geçirmek
- Annenin hamilelik döneminde sigara kullanması
- Yoğun sigara dumanına maruz kalmak
Astım Belirtileri Nelerdir?
Astım vakalarında, iki atak arasında hasta genellikle rahat olur. Fakat astım tetiklediği sırada hasta gerçekten zor bir duruma girer. Bronşlarında ödem ve salgılanma artışı yaşanır. Bunlara beraber tekrarlı öksürükler, nefes alamama ve göğüste ağrı olur.
Astım Tanısı Nasıl Konur?
Doktor tanıya varmadan önce ilk olarak hastadan detaylı bir şekilde şikayetlerini dinler. Şikayetlerle birleştirerek bir fikir oluşturmak için öksürüklerin sıklığı, haftada kaç kez görüldüğü, gece mi yoksa gündüz mü ortaya çıktığı, alerjisi olup olmadığı ve ailede astım hastalığı var mı gibi bazı sorular sorar. Bunların yanı sıra atak halindeki hasta muayene edilirse semptomları belirlemek daha kolaydır. Astım şikayeti ile gelen hastadan aynı zamanda aşağıdaki tetkiklerde istenir:
- Solunum fonksiyon testi
- Alerji testi
- Burun salgı testi
- Akciğer grafisi
Astım Tedavisi
Astım tedavisi hazırlanırken, hastalığın derecesi göz önüne alınır. Eğer alerjik astım ise alerji ilaçları verilir. Atak geçiren hastanın rahatlatabilmesi için solunum yoluyla alınan spreyler verilir. Sprey dışında kortizon tedavisi de uygulanır.
Emra Can YILDIRIM