Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Küba'nın ardından ABD'nin Florida eyaletini vuran Ian Kasırgası'nın, küresel iklim değişiğinin etkisiyle artan deniz yüzey sıcaklığı ve buharlaşma yoluyla atmosfere çok büyük miktarda su buharı verilmesiyle şiddetlendiğini belirterek, 2100 yılına kadar küresel ölçekte tropikal siklonların şiddetinin yüzde 5-11, sıklığının ise yüzde 5-35 artabileceğinin öngörüldüğünü söyledi.
Türkeş, Küba'nın ardından ABD'nin Florida eyaletini vuran Ian Kasırgası'nın oluşum süreci ve gelecekte yaşanabilecek kasırgaların şiddetiyle ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunarak, Ian Kasırgası'nın bir tropikal siklon olduğunu, yaşandığı bölgede, doğulu dalga olarak adlandırılan tropikal siklon oluşumuna uygun meteorolojik ve atmosfer koşullarının varlığıyla birlikte, mayıs-kasım döneminde deniz suyu sıcaklığının 27 derecenin üzerine çıktığı bir süreçte meydana geldiğini belirtti.
Türkeş, bu yıl deniz yüzeyi sıcaklıklarının uzun yıllar ortalamalarından daha yüksek olduğuna dikkati çekerek, "Tropikal siklonun oluştuğu bölgede ve batı-kuzeybatı Atlantik'te bu aylarda olmaması gereken yüzey sıcaklıkları var. Orta Atlantik'ten Meksika Körfezi'ne kadar olan geniş bir coğrafyada deniz yüzeyi sıcaklıkları 27 ile 32 derece arasında. Oluşan bir tropikal alçak basıncın ya da tropikal fırtınanın, çok hızla yüksek kategorili yıkıcı bir kasırgaya dönüştüğünü, bunun da şiddetli yağış ve fırtına kabarmalarıyla ciddi afetlere yol açtığını görüyoruz." ifadelerinde bulundu.
Türkeş, deniz yüzey sıcaklıklarının bu noktada çok önemli olduğunun altını çizerek şöyle devam etti:
"Deniz yüzeyi sıcaklıklarının artması ve atmosfere daha fazla su buharı verilmesi, insan kaynaklı iklim değişikliğiyle bağlantılı olarak aslında tropikal siklonların gelecekte ne olabileceğinin tartışılmasına yol açıyor. İklim değişikliği senaryolarına dayalı yüksek çözünürlüklü dinamik iklim modelleri, aslında kuvvetlenen sera etkisinin, ormanların yok edilmesinin, yeryüzünün fiziki coğrafyasının bozulması sonucunda oluşan insan kaynaklı iklim değişikliğinin, şiddetli hava ve iklim olayları ile afetlerin gelecekte daha fazla, daha şiddetli olabileceğini gösteriyor." dedi.
- "Şiddeti yüzde 5-11, sıklığı yüzde 5-35 oranında artabilir"
Yüksek çözünürlüklü dinamik iklim modellerinin gelecek tahminlerine değinen Türkeş, şunları söyledi:
"Gelecekte, 2100 yılına kadar genel anlamıyla tropikal siklonların şiddetinde yaklaşık yüzde 5 ile yüzde 11 arasında artış olabileceği öngörülüyor. Bu, yüzey sıcaklıklarının ve buharlaşmanın artmasıyla oluyor. Atmosfere daha fazla su buharı verilmesiyle atmosferin enerjisini artırmış oluyorsunuz. Bir tropikal siklon oluştuğunda daha sıcak bir dünyada, deniz yüzey sıcaklığının, buharlaşmanın daha yüksek olduğu bir dünyada, gelecek yüksek çözünürlüklü dinamik iklim modellerine göre, tropikal siklonların küresel ortalama sıklığında yüzde 5 ile 35 arasında artış olması bekleniyor."
Türkeş, siklonların şiddeti ve sıklığı konusunda bölgesel farklılıklar olabileceğini ama küresel ölçekte şiddet ve sıklıkta bir artış beklendiğini bildirerek, Ian Kasırgası'nın yaşandığı bölgede atmosfer-okyanus etkileşimleri bulunduğunu, hem küresel ısınma hem de o bölgedeki iklim değişikliğini kontrol eden atmosfer-okyanus etkileşimleri üst üste geldiğinde tropikal siklonların sıklığında ve şiddetinde artış olduğunu anlattı.
Tropikal siklon mevsiminin devam ettiği bilgisini paylaşan Türkeş, "Karayip Denizi ve Meksika Körfezi'ndeki tropikal siklonlar, şiddetli hava olaylarına, şiddetli fırtınalara, şiddetli ya da aşırı yağışlara ve kıyısal taşkınlara-su baskınlarına neden olan fırtına kabarması gibi olaylara yol açarak bir kasırgaya dönüşebilir." uyarısında bulundu.
(AA)
Emra Can YILDIRIM