Antalya'nın Manavgat ilçesindeki orman yangının söndürülmesinin ardından yapılan araştırmada civarda yayılış gösteren Antalya orkidesi türüne rastlanırken, saman orkidesi türünde bölge popülasyonlarının neredeyse tamamen kaybolduğu belirtildi.
Akdeniz Üniversitesinden yapılan açıklamaya göre, Antalya'da geçen yıl Manavgat ilçesinde başlayan, rüzgarın etkisiyle kısa sürede geniş bir alana yayılan ve 10 günde kontrol altına alınabilen yangın sonrası bölgedeki endemik bitki türleri üzerinde araştırma yapıldı.
Akdeniz Üniversitesi, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Antalya orkidelerini, Biyolojik Çeşitliliği Koruma Derneği işbirliğinde, Antalya Orman Kaynakları Koruma Uygulamaları (Conservation Implementation on Forest Endangered Resources of Antalya-CONIFERA) Projesi kapsamında, doğal floranın etkilenme düzeylerini belirlemek amacıyla bölgede gözlem gerçekleştirildi.
Bir yıl boyunca arazide çalışan ekipler, yangında orman altında yayılış gösteren endemik ve nadir bitki türlerinin ciddi tahribat aldığını gözlemledi. Bölgede yetişen Antalya orkidesi (ophrys antalyensis) türü, yangından etkilenmeyen bölgelerde bulundu. Ancak Oymapınar Barajı çevresinde yayılış gösteren Antalya endemiği saman orkidesi (ophrys urtea) türünün bölge popülasyonlarının neredeyse tamamen ortadan kalktığı belirlendi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Proje Koordinatörü Pınar Kınıklı da CONIFERA Projesi'nin, orman altında yayılış gösteren endemik ve nadir bitki türlerinin araştırılması, korunması açısından önemli olduğunu kaydetti.
Proje paydaşlarıyla bölgede yoğun bir çalışma yürüttüklerini ifade eden Kınıklı, "Yaptığımız arazi çalışmasında bölge türlerinin yangından oldukça olumsuz etkilendiğini saptadık. Alanda yaptığımız çalışmalarda felaketin büyüklüğü bizi son derece üzdü ancak bir yıl gibi kısa zamanda doğanın kendini yenilemeye başladığını görmek sevindirici oldu." ifadesini kullandı.
- Akdeniz orkidesi tespit edildi, saman orkidesinin ise yok olduğu gözlendi
Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İ. Gökhan Deniz, Antalya'nın zengin biyolojik çeşitliliğinin en önemli göstergelerinden birinin endemik türleri olduğunu belirtti.
Deniz, orman yangınları sonrası yayılış bölgelerinde yerinde değerlendirilen türlere ait popülasyonların etkilenme durumlarını kayıt altına almaya başladıklarını anlatarak, şunları kaydetti:
"Yer yüzünde sadece Antalya ormanlarında yayılış gösteren Antalya orkidesi, Manavgat Gençler bölgesinde yeniden saptandı. Antalya orkidesi, bilimsel adını da güzel Antalya'mızdan alan oldukça lokal bir tür. Bilim dünyasına tanıtıldığı Gençler çevresinde yangından etkilenmeyen bölgede gösterişli çiçekleriyle etkileyici türün yeniden gözlemlenmiş olması biyolojik çeşitliliğimizin devamlılığı açısından çok önemli."
CONIFERA Projesi izleme uzmanlarından Orman Yüksek Mühendis Süleyman Kaçar da yangının yoğun yaşandığı bölgede yayılış gösteren ve yer yüzünde sadece Manavgat bölgesinde görülen saman orkidesinin Oymapınar popülasyonunun neredeyse tamamen ortadan kalktığının gözlendiğini belirtti.
Türe ait bölge bireylerinin büyük çoğunluğunun Oymapınar ile Tilkiler arasında yanan alanda yer aldığını aktaran Kaçar, "Saman orkidesi yaklaşık 10-15 cm boyunda kısa bir bitki olmakla sarı kenarlı çiçekleriyle hemcinslerinden ayrılan bir yapıya sahip. Yaptığımız izlemelerde yanan alanlarda yayılış gösterenler ayrı bir öneme sahip. Toprakaltında yumrulu türlere ait bireylerin yangından kısmen korunarak sadece bir yıl sonra çiçeklendiğini görmek üzüntümüzü bir miktar da olsa hafifletiyor." ifadelerinde bulundu.
(AA)
Emra Can YILDIRIM