Ankilozan Spondilit (AS) özellikle omurga bölgesini etkileyen, ağrılı, kronik, ilerleyici, sebebi bilinmeyen bir romatizma hastalığıdır.
Risk Faktörleri
AS’nin 8 ila 45 yaş arası başlayabileceği bilinse de genellikle 15 ila 30 yaş arası daha çok ortaya çıkmaktadır. Ankilozan spondilit hastalığının oluşmasında en önemli faktör genetik yatkınlıktır. Yakın zamanda geçirilmiş, mide, bağırsak, genital ve idrar yolu rahatsızlıklarının hastalık gelişiminde önemi rol oynadığı ortaya konulmuştur. Erkeklerde kadınlara göre 3 kat daha fazla görülmektedir.
AS Belirtileri
AS’nin temel semptomu belde ağrı ve tutukluktur. AS’te ağrı hareketle azalır, hatta yok olabilir, uzun süre oturmakla, istirahatle artar. Hastaların ağrıları sabahları daha fazladır ve omurga hareketleri yapmak zordur. Günün ilerleyen saatlerinde ağrı ve kısıtlılık azalır.
AS’te kalça ve topuk ağrısı da olabilir. İlerleyen dönemlerde omurga bozuklukları ve kamburluk ortaya çıkabilir. AS omurganın yanı sıra sıklıkla sacroiliac eklemi yani omurganın leğen kemiğiyle yaptığı eklem bölgesi, daha az sıklıklada kalça ve omuz gibi büyük eklemleri tutar. Göz, bağırsaklar, deri gibi organlarda hastalıktan etkilenebilir. Göğüs kafesinin genişlemesi çok azalır dolayısıyla solunum sıkıntıları yaşanabilir.
AS Tanısı
Ankilozan spondilit tanısı hastanın şikayetleri ve klinik tetkiklerin yanısıra radyografik tetkiklerin birlikteliği ile konulmaktadır. Laboratuvar testleride tanıya yardımcı olmaktadır.
AS erken tanısı için sorgulanması gereken hedef kitle 20 yaşlarında bel ağrısı başlamış, üç aydan uzun süreli bel ağrısı olan hasta grubudur. Özellikle sabahları bel tutukluğu ve ağrısı olan, bu ağrının hareketle azalıp, istirahatle arttığı, tutukluğun gün içinde kaybolabildiği hastaların uygun şekilde doktora yönlendirilmesi ile tanı koyma süreci kısaltılabilecektir.
AS Tedavisi
Ankilozan spondilit hastalarında tutulumun ciddiyetine göre non-steroid anti-enflamatuvar ilaçlar, hastalık düzenleyici ilaçlar ve biyolojik ilaçlar kullanılabilmektedir. Düzenli egzersizler mutlaka yapılmalıdır.
AS’de hastalığın gelişimi kişiden kişiye değişse de ağır bedensel iş yapanlar, sürekli yük taşıyanlar hastalıkları hafif olsa bile çalışma tarzlarını düzenlemeleri eğer işleri öne eğilmeyi ve ağır kaldırmayı gerektiriyorsa işlerini değiştirmeleri gerekir.
Emra Can YILDIRIM